چرا جرم اتفاق می افتد و چگونه شخص مرتکب بزه می شود؟

خوب و لازم است که بدانیم چه کاری، کی، کجا و چگونه جرم تلقی می شود، اما برای پیشگیری از وقوع جرم الزاما باید به این سؤال مهم بپردازیم که زمینه ها و عوامل وقوع جرم کدامند و چرا عده ای از مردم مرتکب جرم می شوند. امروزه با ده ها نظریه که هر یک با دلایل و مفروضات خاص خود به به چرایی ارتکاب جرم پرداخته اند مواجهیم. البته اخیراً دیگر کسی به یک عامل بعنوان علت کج رفتاری معتقد نیست و صاحب نظران به عوامل متعدد در این زمینه اشاره می کنند و      اینک به اختصار به طرح چارچوب های اصلی برخی از مهمترین و متداول ترین  آراء و اندیشه هایی که هر کدام پاسخی هستند به اینکه چرا جرم اتفاق می افتد و مردم چگونه مرتکب بزه می شوند می پردازیم.  

به بیانی دیگر چون جرم، امری است و عواملِ وقوعِ جرم امری دیگر و چون در پیشگیری از وقوع جرم آنچه اهمیت اساسی دارد عوامل، علل، انگیزه ها و شرایطِ وقوع جرم هستند لذا گذرا به واکاوی، شناسایی و تحلیل این عوامل می پردازیم.

تافلر،الوین،موج سوم: جامعه بشری با جهشی کوانتومی در حال حرکت است. آهنگ پرخروش تغییر که جامعه را در می‌نوردد، شکاف بین آنچه می دانیم و آنچه واقعاً وجود دارد را بیشتر و وسیع‌تر می‌کند. وقتی که این شکاف چندان عمیق نباشد ما می‌توانیم کم و بیش در برابر شرایط تازه عاقلانه واکنش نشان بدهیم، اما اگر این شکاف بیش از حد عمیق و وسیع شود بطور فزاینده‌ای واکنشهایمان نامتناسب می‌شود. ماهرترین و هوشمندترین افراد جامعه معترفند که هماهنگ شدن با این طوفان،کار دشواری است. مردمان روزگاران گذشته خود را با شرایط نسبتاً پایدار و ثابت منطبق می‌کردند.

پژوهش‌های بی‌شمار نشان داده‌اند که بسیاری از آسیب های اجتماعی و اختلالات رفتاری، ریشه های روانی اجتماعی دارند از جمله پژوهش در زمینه سوء مصرف مواد نشان داده است که: سه عامل مهم با سوء مصرف مواد رابطه دارند که عبارتند از عزت نفس ضعیف ، ناتوانی در بیان احساسات و فقدان مهارتهای ارتباطی.      (مک دانالد و همکاران ، 1991) .

در مطالعه ای معلوم شد که 75درصد مجرمین 18 تا 25 سال دارای بیماری روانی بودند. جرم شناس دانمارکی طی مطالعه ای به این نتیجه رسیدند که 79 درصد مجرمین به بیماریها و اختلالات روانی از قبیل نوروز، سایکوز و روان پریش مبتلا هستند.  

تحقیقات پرفسورهویر:

  88درصد نوجوانان بزهکار از خانواده های از هم پاشیده برخاسته اند.

طبق تحقیقات برت (Cyril burt  )

بی انضباطی چهار مرتبه بیش از فقر والدین در بزهکاری کودکان موثر بوده است.

سومین کنگره سازمان ملل متحد برای «پیشگیری از جنایت و تداوی جنایتکاران»

فقر عامل جرم و جنایت نیست بلکه میل زیاد به بیشتر خرج کردن منشاء و علت بیشتر جنایت هایی است که در سراسر جهان بروز می کند  

ژان ژاک روسو:« وقتی جامعه ای از طبقات مختلف تشکیل شد که عده ای دارای ثروت و عده بیشتری فاقد همه چیز هستند، قانون غیر قابل اجرا و دولت ناتوان است. برعکس وقتی افراد جامعه به یکدیگر علاقه مند شده با همدیگر در مسائل عمده همکاری کنند مجرم کم و مجازات کمتر است».  

زیمرمن و همکاران (1992)

بین احساس خود کارآمدی شخصی و موفقیت تحصیلی همبستگی معنا داری وجود دارد .

 بین عزت نفس ضعیف و سوء مصرف الکل و دارو (سینگ و مصطفی ، 1994) ،

 بزهکاری ( دوکزو لورج ،1989) ، بی بندوباری جنسی (کدی، 1992)   و افکار خود کشی ( چوکت ، 1993) رابطه وجود دارد

مطالعه اسمیت (2004) :

آموزش مهارتهای زندگی به‌طور قابل توجهی منجر به کاهش مصرف الکل و مواد مخدر (و دیگر آسیب‌های اجتماعی) در جوانان می‌گردد .

اسمیت و گری (2005) :

 آموزش مهارتهای زندگی اثر معنی‌داری بر توانائیهای رهبری و مدیریت در جوانان دارد.